Kościół św. Mikołaja w Sławkowie


Kościół św. Mikołaja, często określany jako kościół sławkowski, jest jednym z najbardziej prestiżowych zabytków w mieście Sławków, położonym w województwie śląskim.

Stanowi on również kościół dekanalny, co czyni go istotnym punktem nie tylko kultu religijnego, ale również lokalnej historii i kultury.

Historia

Pochodzenie kościoła w Sławkowie sięga czasów dawno minionych, a jego historia jest dość złożona. Data, która wskazywana jest jako moment powstania tej świątyni to 1204 year, jednakże wiele badań sugeruje, że ta informacja może dotyczyć wcześniejszej konstrukcji.

Obecny budynek wzniesiono w latach 1255-1265, łącząc elementy stylu romańskiego z gotyckim. Przypuszcza się, że fundatorem kościoła był biskup Jan Prandota, co znajduje potwierdzenie w architekturze prezbiterium, które może mieć związek z dominikańskimi tradycjami budowlanymi.

Do dzisiejszych czasów przetrwało ceglane prezbiterium, wyróżniające się na tle innych konstrukcji. Na tylnej fasadzie można zauważyć ozdobne pasy z cegieł, które nadają mu niezwykły charakter. W górnej części ściany, cegły zostały umieszczone w sposób ukośny, co tworzy efektowny fryz arkadowy.

Takie rozwiązanie architektoniczne jest bardzo podobne do fryzu znajdującego się w romańskim kościele dominikanów w Sandomierzu, co wskazuje na analogie między tymi budynkami. Struktura prezbiterium kończy się pojedynczą, prostą ścianą, co stanowi typową cechę gotyckich świątyń, które wznoszone były przez zakony żebracze, takie jak franciszkanie i dominikanie.

Architektura

Wnętrze prezbiterium kościoła św. Mikołaja w Sławkowie zachwyca sklepieniem krzyżowo-żebrowym, które stanowi doskonały przykład średniowiecznego rzemiosła budowlanego. Malowidła ścienne umieszczone w nawie głównej datowane są na pierwszą połowę XIV wieku, co potwierdza ich znaczenie w kontekście historycznym budowli.

W obiekcie można również podziwiać szereg cennych zabytków sepulkarnych, które przyciągają uwagę odwiedzających. Do najważniejszych z nich należą:

  • renesansowa kamienna płyta nagrobna starosty sławkowskiego Sebastiana Nyskowskiego, który zmarł w 1603 roku, przedstawiająca postać mężczyzny w pełnej zbroi,
  • plakietka epitafijna z marmuru, dedykowana proboszczowi Franciszkowi Miernickiemu, zmarłemu w 1839 roku,
  • trzy ołtarze oraz pomnik przyścienny Kajetana Sołtyka, które zostały stworzone przez artystę Wojciecha Rojowskiego.

Te unikalne dzieła sztuki, będące częścią sakralnej architektury, podkreślają bogate dziedzictwo artystyczne oraz kulturowe, jakie niesie ze sobą kościół św. Mikołaja.

Przyroda

W przestrzeniach kościoła św. Mikołaja w Sławkowie można znaleźć niepowtarzalną kolonię nocka orzęsionego, która liczy sobie około 500 osobników, co czyni ją największą w Polsce. Strych tej świątyni stanowi idealne środowisko dla tych fascynujących ssaków.

Aby chronić tę cenną populację, zlokalizowano tam specjalny obszar ochrony siedlisk w ramach sieci Natura 2000, znany jako „Kościół w Sławkowie”. Ta strefa, o powierzchni 1,45 ha, została wyznaczona jako miejsce, które ma na celu zabezpieczenie populacji nocka orzęsionego, zaliczanego do gatunków zagrożonych wyginięciem.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 21.05.2010 r.]
  2. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 03.08.2023 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Kościół w Sławkowie (PLH240048) (Dz.U. z 2023 r. poz. 1878)
  3. NATURA 2000 - STANDARD DATA FORM: PLH240048 [online], natura2000.eea.europa.eu [dostęp 09.09.2023 r.]
  4. a b PiotrP. Pajor PiotrP., Kościół parafiany w Sławkowie – zapomniana fundacja biskupa Prandoty? [w:] Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, red. M. Walczak, Kraków 2016 [online] [dostęp 11.05.2018 r.] (ang.).
  5. K. Sachanowicz: Największa w Polsce kolonia nietoperzy – nocków orzęsionych – na strychu kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętego Mikołaja w Sławkowie. [dostęp 23.06.2021 r.]
  6. M. Kornecki, Z dziejów sztuki i kultury materialnej, w: F. Kiryk (red.), Dzieje Sławkowa, Kraków 2001, s. 579-580, 581.

Oceń: Kościół św. Mikołaja w Sławkowie

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:7