Bogdan Dzięcioł

Prawo i sprawiedliwość

Bogdan Dzięcioł, urodzony 28 maja 1928 roku w Sławkowie, to postać o bogatym dorobku zawodowym i znaczącym wkładzie w polskie prawo. Jako polski prawnik, wyróżnia się nie tylko jako profesor nauk prawnych, ale także jako wykładowca specjalizujący się w dziedzinach prawa oraz archiwistyki. Jego kariera obejmuje również okres służby jako pułkownik ludowego Wojska Polskiego w stanie spoczynku.

W ciągu swojej kariery Dzięcioł pełnił kluczowe funkcje, w tym stanowisko emerytowanego prezesa Sądu Najwyższego oraz adwokata. Jego działalność zawodowa jest również powiązana z członkostwem w Górnośląskim Towarzystwie Literackim, co wskazuje na jego zainteresowanie literaturą i kulturą. Należy jednak zaznaczyć, że Dzięcioł został skazany za sądową zbrodnię komunistyczną, co znacząco rzutuje na jego wizerunek oraz ocenę jego działalności w Polsce.

Życiorys

W latach 1945–1948 Bogdan Dzięcioł był aktywnym członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej (ZWM), a następnie Związku Młodzieży Polskiej (ZMP) w okresie 1948–1952. Ponadto, przynależał do Polskiej Partii Robotniczej (PPR) od 1947 roku oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) od 1948 roku.

Rozpoczął swoją służbę wojskową w 1948 roku. Został słuchaczem Batalionu Akademickiego w Łodzi oraz Fakultetu Wojskowego we Wrocławiu. W lipcu 1950 roku, po ukończeniu drugiego roku studiów na kierunku prawo, został skierowany, w stopniu kaprala, do sądu wojskowego w Łodzi, gdzie piastował funkcję asesora, jednak bez prawa przewodniczenia rozprawom. W tej roli również zajął się protokołowaniem oraz w sytuacjach kryzysowych stawał się ławnikiem.

Poza tym, w styczniu 1952 roku, dokonał przeniesienia do Sądu Wojsk Lotniczych w Warszawie. Ukończył studia na Uniwersytecie Łódzkim w tym samym roku, zdobywając tytuł magistra prawa oraz otrzymując nominację na sędziego. W następnym roku awansował na stopień oficerski i został przeniesiony do Wrocławia, na pozycję szefa Sądu 2 Korpusu Zmechanizowanego. W sierpniu 1955 roku, już jako kapitan, wzięty został na dalsze studia w Warszawie na Fakultecie Prawa Wojskowej Akademii Prawniczej w Moskwie, które ukończył w grudniu 1956 roku.

Ponownie orzekał w Sądzie Wojsk Lotniczych do marca 1958 roku, po czym, w wyniku reorganizacji, został przeniesiony na stanowisko zastępcy szefa Wojskowego Sądu Garnizonowego w Olsztynie. Spędził tam czas aż do stycznia 1960 roku, kiedy to objął pozycję szefa garnizonowego sądu w Zielonej Górze. W lipcu 1966 roku uczynił powrót do Warszawy, gdzie zajął się sprawowaniem funkcji szefa Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

Po pięciu latach, w lipcu 1971 roku, objął stanowisko sędziego w Sądzie Najwyższym, z równoczesnym powierzeniem mu zadań zastępcy prezesa Izby Wojskowej SN odnośnie orzecznictwa. W listopadzie tego samego roku został prezesem tej izby na rangi wiceministra. Dnia 7 listopada 1975 roku, przeniesiono go na równie ważne stanowisko prezesa Sądu Najwyższego, gdzie kierował pracami Izby Karnej. Spędził tam 16 lat, do kwietnia 1991, a następnie przeszedł na emeryturę.

Zapisał się w historii, szczególnie po wypowiedzeniu kontrowersyjnych słów podczas jednego z partyjnych posiedzeń w czasie stanu wojennego, w których wyjaśniał, jako sędzia Sądu Najwyższego:

Wiele jest sposobów doskonalenia orzecznictwa sądowego, ale (…) stara prawda głosi (my sędziowie to pamiętamy), że właściwa polityka kadrowa stanowi istotną gwarancję prawidłowości orzecznictwa i pełnej niezawisłości sędziowskiej. Wniosek z tego konkretny: sędzia, który świadomie nie realizuje linii partii i nie przestrzega obowiązującego prawa (w tym dekretów stanu wojennego), winien być niezwłocznie odwołany.

Dzięcioł uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w 1975 roku oraz doktora habilitowanego nauk wojskowych w 1986 roku. Dnia 19 marca 2024 roku został nieprawomocnie skazany na pięć lat pozbawienia wolności oraz pięć lat pozbawienia praw publicznych za zbrodnię komunistyczną, którą popełnił w 1952 roku, poprzez skazanie ppor. Edwarda Pytko na karę śmierci.

Monografie, studia, artykuły.

W obszernym dorobku pisarskim Bogdana Dzięcioła można odnaleźć wiele znaczących dzieł dotyczących służby sprawiedliwości w Polsce. Oto niektóre z nich:

  • Działalność służby sprawiedliwości w latach 1945–1955. Praca zbiorowa. Monografia przygotowana przez Wojskowy Instytut Historyczny,
  • Służba sprawiedliwości 1 Armii WP. Monografia przygotowana przez Wojskowy Instytut Historyczny,
  • Świadomość prawna i wzrost kultury społecznej obywateli. Żołnierz Wolności nr 131, 1972 r.,
  • Sąd i prokuratura w wojsku. Gazeta Sądowa nr 19, 1973 r.,
  • Obrońcy wojskowi. Palestra nr 11 1973 r.,
  • Sądownictwo wojskowe /rys. historyczny/. Biuletyn Wojskowy nr 18/211 1974 r.,
  • Jubileusz Izby Wojskowej Sądu Najwyższego. Prawo i Życie nr 37 1974 r.,
  • Wojskowy Sąd Marynarki. Bandera nr 2, 1974 r.,
  • W 30-lecie zwycięstwa nad faszyzmem. Wojskowy przegląd Prawniczy nr 2, 1975 r.,
  • Strzec społecznego mienia. Prawo i życie nr 41, 1975 r.,
  • Wojskowe sądy polowe. Gazeta prawnicza nr 20, 1976 r.,
  • Sąd Najwyższy na straży interesów państwa i praw obywateli. Materiały z sesji naukowej. Praca zbiorowa. Wydawnictwo Prawnicze. Warszawa, 1976 r.,
  • Sądownictwo wojenne. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 4, 1977 r.,
  • Centralne organy służby sprawiedliwości. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 4, 1977 r.,
  • Jak karać! ITD. nr 39, 1979 r.,
  • Społeczna efektywność orzecznictwa. Gazeta Prawnicza nr 10, 1979 r.,
  • Sąd Polowy 1 Korpusu PSZ w ZSRR. Organizacja i dział. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 1, 1980 r.,
  • Sąd Polowy 1 Korpusu PSZ w ZSRR. Część II. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 2, 1980 r.,
  • Z dziejów służby sprawiedliwości lotnictwa polskiego. Przegląd Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju nr 19, 1980 r.,
  • Zapomniane akty prawne. Gazeta prawnicza nr 13. 1983 r.,
  • Sąd Pomorskiego okręgu Wojskowego w pierwszym okresie działalności. Część I. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 4, 1983 r.,
  • Sąd Pomorskiego okręgu Wojskowego w pierwszym okresie działalności. Część II. Działalność orzecznicza, profilaktyczna i szkoleniowa. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 3, 1984,r.,
  • Najwyższy Sąd Wojskowy w okresie działalności PKWN. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 4, 1984 r.,
  • Historyczny rozwój Sądu Najwyższego jako naczelnego organu sądowego. /praca zbiorowa/. Nowe Prawo nr 11–12, 1984 r.,
  • Sądownictwo wojskowe w okresie działalności PKWN. Zeszyty naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych nr 36, 1984 r.,
  • Działalność Sądu Polowego 1 Dywizji Piechoty. Wojskowy Przegląd Historyczny,
  • Sprawozdanie z sesji czterdziestolecia Sądu Najwyższego. Nowe Prawo nr 5, 1985 r.,
  • Sąd Wojenny Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zeszyty Naukowe Akademii Bezpieczeństwa Wewnętrznego nr 41, 1985 r.,
  • Sąd Polowy 2 Dywizji Piechoty. Przegląd Wojsk Lądowych nr 12, 1985 r.,
  • Działalność Najwyższego Sądu Wojskowego w 1945 r. Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 1, 1986 r.,
  • Wojskowe zakłady karne w latach 1944–1945. Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny nr 14–15, 1989–1990 r.,
  • Sądy Wojenne LWP w latach 1943–1945. Kombatant nr 11, 1991 r.,
  • Sąd wojenny Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Zeszyty Naukowe ASW, 1985, nr 41, s. 90–103,
  • Wojskowe zakłady karne w latach 1944–1945, Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny 1989–1990, nr 14–15, s. 106–113.

Książki

Poniżej znajduje się wykaz publikacji autorstwa Bogdana Dzięcioła, które dotyczą różnych aspektów historii Polski oraz działalności sądownictwa wojskowego. Listę zaczynamy od najbardziej reprezentatywnych tytułów:

  • Współpraca służby sprawiedliwości Wojska Polskiego z organami dochodzeniowo-śledczymi bezpieczeństwa publicznego i milicji obywatelskiej (1944-1945), Akademia Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1988,
  • Sądy polowe w armii Berlinga, 2000,
  • Sądy wojskowe Polski Lubelskiej (lipiec–grudzień 1944), Warszawa: Wydaw. Historyczne, 2001,
  • Sądownictwo wojenne w czasie walk frontowych, 2001,
  • Sądy wojenne po zakończeniu działań zbrojnych na froncie, 2002,
  • Palamona, 2003,
  • Kamraci, 2004,
  • Wykazy nazwisk osób skazanych na karę śmierci przez sądy wojskowe w latach 1946-1955, 2004,
  • Sławkowianie. Legenda, 2005,
  • Sławkowianie. Od legendy do historii, 2006,
  • Sławkowianie. Czescy pobratymcy, 2007,
  • Sławkowianie. Piekoszewscy, Dzięciołowie, 2008,
  • Sławkowianie. U schyłku dynastii, 2009,
  • Sławkowianie. Burgrabia, 2010,
  • Sławkowianie. Cena sukcesu, 2012.

Każda z tych książek wnosi nowe światło na historię oraz procesy sądowe, które miały miejsce w Polsce w okresach po II wojnie światowej, a także ilustruje zróżnicowane aspekty życia społecznego i kulturowego w regionie Sławkowa.

Wybrane odznaczenia

Bogdan Dzięcioł, wyróżniający się postać w historii, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń za swoje zasługi. Jego zasługi dla Polski zostały docenione poprzez przyznanie mu różnych cennych nagród.

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1973 roku,
  • Order Sztandaru Pracy I klasy,
  • Order Sztandaru Pracy II klasy,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana w 1971 roku.

Przypisy

  1. a b TYLKO U NAS! Stalinowski sędzia skazany za mord sądowy! Wysłał na śmierć 23-letniego pilota Edwarda Pytko, niezależna.pl, [dostęp 26.03.2024 r.]
  2. Stara szkoła sędziowska na www.rp.pl
  3. Lista żołnierzy odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 280 z 11.10.1973 r.
  4. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 20.04.1971 r., s. 21.
  5. Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 193. ISBN 83-223-2073-6.

Oceń: Bogdan Dzięcioł

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:6